MAKALAH : Busana Adat Jawa dalam Bahasa Jawa
Busana/Pakaian Adat Jawa adalah pakaian khas tradisional masyarakat suku Jawa. Sebagai contoh pakaian/busana Adat Jawa adalah Kebaya, Kebaya sendiri memiliki motif dan corak yang berbeda serta menggunakan bahan dasar yang berbeda pula.
Untuk kali ini saya akan memberikan materi berupa Makalah dalam bentuk teks bahasa jawa. Materi ini membahas mengenai Pakaian/Busana Adat Jawa, Untuk pembahasannya meliputi Pakaian Adat jawa Untuk Pria, dan Pakaian adat Jawa untuk Perempuan.
Semoga materi yang saya buat ini dapat bermanfaat untuk para adik adik yang masih sekolah dalam mengerjakan tugas yang diberikan oleh guru dalam mata pelajaran Bahasa Jawa. Dan untuk Pembaca semua semoga dapat bermanaat dan menambah wawasan kalian semua. Yuk langsung saja kita kepembahasan.
MAKALAH
BUSANA ADAT JAWA
BUSANA ADAT JAWA
Disusun Oleh :
Materi Tugas Tugas
TEMBUNG PANERNA
Sairing karo kamajuan jaman, tradisi lan kebudayaan daerah sing ing awale dicekel kukuh, neng ingu lan dijaga keanane karo saben suku, saiki uwis hampir punah. ing umumnya masyarakat rumangsa gengsi lan wirang yen isih ngukuhi lan nggunakne budaya lokal utawa budaya daerah. kokehan masyarakat memilih kanggo nampilake lan nggunakne kesenian lan budaya modern daripada budaya sing asale saka daerahnya dhewe sing sayekti justru budaya daerah utawa budaya lokallah sing padha banget karo kepribadian bangsanya. dekne kabeh luwih memilih lan elih menyang budaya asing sing durung tentu padha karo keperibadian bangsa bahkan masyarakat luwih rumangsa bangga adhep budaya asing daripada budaya sing asale saka daerahnya dhewe. gedhe harapan aku, muga-muga karo digawene mulaa sing berjudul sandhangan adat jawa tengah sing diinge ngrembug babagan macem-macem macam sandhangan adat khususnya sing asale saka daerah jawa tengah iki dadi kliru siji piranti supaya masyarakat menyadari ebo pangajine siji kebudayaan kanggo mubarang bangsa, sing ahirnya arep nggawe masyarakat dadi rumangsa bangga adhep budaya daerahnya dhewe.
BAB I PENDAHULUAN
A. Latar Belakang
Adat jawa nggathuk banget neng indonesia,khususnya suku jawa. ing acara tertetu suku jawa ora luput saka adat dekne kabeh. ngono uga karo sandhangan adatnya.wektu acara-acara tertentu adat istiadat jawa kudu memenuhi persyaratan adat sing arep neng anakne.iki melody arep ngrembug babagan sandhangan adat jawa tengah sing neng enggo ing wektu acar-acara tertentu.becik sejarah seka-usul utawa seka mula kelambi adat jawa tengah, kepepakan apa wae sing neng enggo (anggo-anggo). lan primen anggo-anggo raben adat jawa tengah. jenis klambi lan kepepake sing kanggo karo kalangan wedok jawa, khususnya neng lingkungan budaya yogyakarta lan surakarta, jawa tengah yaiku kelambi kebaya, kemben lan bebed tapih pinjung karo kemben. kelambi kebaya dienggo karo kalangan wedok priyayi arepa kalangan rakyat biyasa becik dadi klambi sadina-dina arepa sandhangan upacara. ing klambi upacara kaya sing kanggo karo sawong garwo dalem kaya ta, kelambi kebaya nggunakne peniti renteng dipadukan karo bebed sinjang utawa jarik corak wedelan, kanggonan endhas rambute digelung (gelung), lan dipepaki karo panganggo sing kanggo kaya suweng, ali-ali, kalung lan gelang uga kipas biyasane ora keri. kanggo klambi sadina-dina umumnya wedok jawa cukup nganggo kemben sing dipadukan karo kemben lan bebed jarik. kemben kanggo kanggo menutupi susu, ketiak lan gigir, marga bebed kemben iki cukup amba lan dawa. lagekne kemben dililitkan ing kanggonan weteng kanggo naleni tapihan pinjung supaya kuwat lan ora gampang ucul.
B. Rumusan Masalah
C. Tujuan Lan Guna
Tujuan lan guna saka penyusunan mulaa iki yaiku dadi iki :
Sairing karo kamajuan jaman, tradisi lan kebudayaan daerah sing ing awale dicekel kukuh, neng ingu lan dijaga keanane karo saben suku, saiki uwis hampir punah. ing umumnya masyarakat rumangsa gengsi lan wirang yen isih ngukuhi lan nggunakne budaya lokal utawa budaya daerah. kokehan masyarakat memilih kanggo nampilake lan nggunakne kesenian lan budaya modern daripada budaya sing asale saka daerahnya dhewe sing sayekti justru budaya daerah utawa budaya lokallah sing padha banget karo kepribadian bangsanya. dekne kabeh luwih memilih lan elih menyang budaya asing sing durung tentu padha karo keperibadian bangsa bahkan masyarakat luwih rumangsa bangga adhep budaya asing daripada budaya sing asale saka daerahnya dhewe. gedhe harapan aku, muga-muga karo digawene mulaa sing berjudul sandhangan adat jawa tengah sing diinge ngrembug babagan macem-macem macam sandhangan adat khususnya sing asale saka daerah jawa tengah iki dadi kliru siji piranti supaya masyarakat menyadari ebo pangajine siji kebudayaan kanggo mubarang bangsa, sing ahirnya arep nggawe masyarakat dadi rumangsa bangga adhep budaya daerahnya dhewe.
BAB I PENDAHULUAN
A. Latar Belakang
Adat jawa nggathuk banget neng indonesia,khususnya suku jawa. ing acara tertetu suku jawa ora luput saka adat dekne kabeh. ngono uga karo sandhangan adatnya.wektu acara-acara tertentu adat istiadat jawa kudu memenuhi persyaratan adat sing arep neng anakne.iki melody arep ngrembug babagan sandhangan adat jawa tengah sing neng enggo ing wektu acar-acara tertentu.becik sejarah seka-usul utawa seka mula kelambi adat jawa tengah, kepepakan apa wae sing neng enggo (anggo-anggo). lan primen anggo-anggo raben adat jawa tengah. jenis klambi lan kepepake sing kanggo karo kalangan wedok jawa, khususnya neng lingkungan budaya yogyakarta lan surakarta, jawa tengah yaiku kelambi kebaya, kemben lan bebed tapih pinjung karo kemben. kelambi kebaya dienggo karo kalangan wedok priyayi arepa kalangan rakyat biyasa becik dadi klambi sadina-dina arepa sandhangan upacara. ing klambi upacara kaya sing kanggo karo sawong garwo dalem kaya ta, kelambi kebaya nggunakne peniti renteng dipadukan karo bebed sinjang utawa jarik corak wedelan, kanggonan endhas rambute digelung (gelung), lan dipepaki karo panganggo sing kanggo kaya suweng, ali-ali, kalung lan gelang uga kipas biyasane ora keri. kanggo klambi sadina-dina umumnya wedok jawa cukup nganggo kemben sing dipadukan karo kemben lan bebed jarik. kemben kanggo kanggo menutupi susu, ketiak lan gigir, marga bebed kemben iki cukup amba lan dawa. lagekne kemben dililitkan ing kanggonan weteng kanggo naleni tapihan pinjung supaya kuwat lan ora gampang ucul.
B. Rumusan Masalah
- Apa wae klambi adat kanggo lanang ?
- Apa wae klambi adat kanggo wedok ?
- Genahake klambi resmi adat jawa tengah !
- Apa wae klambi adat sing dienggo sing raben adat jawa tengah ?
C. Tujuan Lan Guna
Tujuan lan guna saka penyusunan mulaa iki yaiku dadi iki :
- Ngetahui jenis klambi adat sing dienggo karo lanang .
- Ngetahui jenis klambi adat sing digunakne karo wedok .
- Nggamblangna klambi resmi adat Jawa Tengah
- Meruhi macam pakaiana adat ing upacara raben padha adat Jawa Tengah.
BAB II PEMBAHASAN
Masyarakat jawa tengah nduweni kebiasaan nggo nganggo klambi adat daerah ora mung nang acara-acara tertentu bae tapine nang urip sadina-dina. nang masyarakat neng jawa tengah, guna klambi cukup pirang-pirang, kaya nang masyarakat bangsawan klambi nduwe guna praktis, estetis, religius, sosial lan simbolik. saparo masyarakat jawa tengah egin kepenak nganggo klambi daerah jawa tengah baik lanang utawane wadon. saparo seka mereka ya nganggo klambi daerah jawa tengah tapi ora wutuh, jero artian mung saparo sing dienggo umpamane nggo lanang mung nganggo tutup endas bae (blankon).
A. Klambi Adat Lanang
Klambi adat nggo lanang jawa tengah diarani beskap.pakaian kesebut dipepeki karo blankon neng endas, jarit nggo bagian ngingsor lan ditaleni karo stagen. lan biasane ya dipepeki karo aksesoris berupa keris sing dislesepna neng bagian mburi gigir. nganggo cara pepek klambi tradisional sing dikenakna daning lanang neng jawa tengah seka duwur anjog maring ngingsor terdiri seka:
- udheng yakuwe gubed endas. dene jenis udheng sing wis dadi lan tinggal dienggo diarani karo blankon.
- kulambi yakuwe klambi berupa klambi. dikenal klambi tradisional neng jawa tengah yakuwe beskap lan surjan. tapi neng kalangan kraton dikenal pira-pira jenis kulambi yakuwe atellah, beskap, sikepan, langenharjan, beskap landhung lan taqwa.
- sinjang/dodot sinjang utawa ya diarani karo sisi yakuwe berupa bahan batik dawa sing dienggo nggo nutupi awak bagian ngingsor.
- setagen yakuwe bahan sing berfungsi nggo ngencengna sinjang sing nemplok neng boyok
- epek jero hal kiye epek berfungsi nggo nutup stagen toli ngencengna guna stagen
- epek timang lan lerep yakuwe bahan beludru karo amba sekitar 5 cm lan dawa 120 - 150 cm sing dienggo dipinggang neng njaba epek.
- dhuwung yakuwe berupa senjata berupa keris lan kerangkane
- cenela utawa selop yakuwe semek sikil berupa srandal selop.
B. Klambi Adat Wadon
Klambi adat kiye yakuwe klambi sing umum dienggo daning wadon jawa tengah. jenis busana lan aksesoris sing dienggo daning wadon jawa tengah yakuwe klambi kebaya, kemben, lan bahan tapih pinjung karo stagen. busana adat jawa tengah nggo wadon biasa diarani karo "wusana kejawen" sing nduweni lambang/arti tertentu. busana jawa tengah nggo wadon sing resmi biasane terdiri seka klambi kebaya, kemben/sisi, lan bahan tapih sing dikenal karo stagen. saliyane kuwe wadon jawa ya nganggo gelung karo konde dikepala uga semek sikil berupa selop.
Kebaya dadi klambi adat jawa tengah dienggo daning wadon baik seka kalangan bangsawan utawane rakyat biasa baik dadi busana resmi utawane busana sadina-dina. waktu dienggo nang acara resmi kaya nang upacara adat sing dikenakna daning kalangan "garwo jero" yakuwe kebaya karo dom-cepet renteng, digabungna karo bahan sinjang utawa bahan batik, nang bagian endas rambute digelung (digelung) lan dipepeki aksesoris berupa subang, ali-ali, kalung, gelang uga ilir. klambi kaum wadon adat kraton surakarta yakuwe klambi tradisional jawa sing nyerminna putri kraton. istilah putri kraton kiye ngisyaratna anane makna keibuan, keanggunan, kelembutan, kesopanan lan sebangsane. kelengkapan klambi putri, ngliputi:
Klambi resmi adat jawa tengah arane jawi jangkep lan kebaya. jawi jangkep yakuwe klambi lanang sing terdiri seka pira-pira kelengkapan lan umume dienggo nggo keperluan adat. jawi jangkep terdiri seka atasan berupa klambi beskap karo motif kembang, bawahan berupa bahan jarit sing dililitkan neng boyok, destar berupa blangkon, uga aksesoris liyane berupa keris lan cemila (semek sikil) . berikut kiye yakuwe gambar siji lanang sing nganggo klambi jawi jangkep kuwe. sementara kebaya yakuwe klambi adat wadon jawa sing terdiri seka atasan berupa kebaya, kemben, stagen, bahan tapih pinjung, konde, uga pirang-pirang aksesoris kaya ali-ali, subang, kalung, gelang, uga ilir. jero prakteke, nganggo klambi kiye diatur sa-kayakuwe rupa cocog karo strata sosial si penggunane.
Klambi manten adat jawa tengah saliyane klambi resmi, dikenal uga pira-pira klambi manten adat jero budaya jawa tengah. jenis klambi manten dhewek amatlah pirang-pirang tergantung seka acara apa sing lagi diadepi. nggo dingerteni, jero kawinan adat jawa, ana pira-pira upacara sing kudu dilakoni daning sepasang mempelai. upacara kuwe antara liya upacara midodareni, upacara ijab, upacara panggih, lan upacara sawise panggih. jero saben upacara kuwe, manten wajib nganggo pira-pira jenis klambi sing antara liya dadi berikut.
BAB III PANUTUP
A. Kesimpulan
Klambi adat yakuwe klambi sing nduweni cirikhas tertentu sing didadekna identitas seka siji daerah. ciri kuwe olih berupa warna, motif, bahan, dll. neng indonesia enggal saben wilayah tertentu nduweni klambi adat sing dadi identitas masyarakate. ora terkecuali daerah jawa tengah. lanang: klambi nggo lanang diarani beskap . klambi kiye dipepeki blangkon neng endas, jarit nggo bagian ngingsor lan ditaleni karo stagen, uga dislesepna keris neng bagian mburi. wadon: klambi nggo wadon yakuwe bahan kebaya. jare sejarah kebaya diprecaya asale seka tiongkok atane nyebar nganti maring nusantara. sadurunge taun 1600an kebaya mung dienggo daning keluarga kerajaan. sawise bangsa eropa (landa) mlebu, klambi kebaya dienggo dadi klambi resmi wadon eropa. klambi kebaya biasa dienggo jero kawinan utawa acara sing duwe sifat tradisional liyane. klambi adat jawa tengah perlu terus dilestarikna eben cirikhas masyarakate ora luntur.
B. Saran
Dadi generasi enom dongene kita melu uga nglestarikna klambi adat jawa tengah karo tetep nganggo klambi adat jawa tengah dilingkungan sekola utawane neng acara tertentu umpamane kawinan khususe manten, nggawe acara festival klambi adat jawa tengah sing tujuane nggo merkenalna karo bocah cilik & masyarakat amba ari klambi adat jawa tengah warisan indonesia lan perlu d lestarikna, para desaigner klambi ya bisa nggawe klambi desain klambi adat jawa tengah sing neng modifikasi, eben pelanggane ngarti klambi adat jawa tengah apik nggo neng desain & neng modifikasi sa-kayakuwe rupa.
- kebaya kebaya umume digawe seka bahan bahan katun, beludru, sutera brokat,dan nilon sing warnanan cerah kaya putih, abang, kuning, ijo, biru, lan liya-liyane. nggo modele dhewek ana kebaya dawa lan kebaya cendek. kebaya dawa bagian ngingsore tekan dengkul, sementara kebaya cendek bagian ngingsore mung tekan boyok. neng bagian ngarep sekitar dada, ana bahan persegi dawa sing berfungsi dadi penyambung keloro sisine.
- bahan tapih pinjung dadi bawahan kebaya, bahan tapih pinjung utawa bahan sinjang jarit duwe motif batik dienggo karo cara melilitkane neng boyok seka kiwa maring tengen. nggo nguwatna lilitan, dienggo stagen sing dililitkan neng weteng anjog ping pindo-pindo cocog dawa stagene. eben ora katon seka jaba, stagen atane ditutupi karo selendang pelangi warnanan cerah.
- ungkel utawa gelung gelung (konde) yakuwe rambut tambahan sing dinein dasar bentuke bunder kaya tatakan gelas semadan cilik, sing digawe seka bahan gaas, buten-buten bentuke oval utawa bunder cilik. rambut tambahan (palsu) kuwe bisa dibentuk pirang-pirang gelung sing dikenal daning kabeh mbok-mbok dadi gelung templok.
- setagen yakuwe bahan sing berfungsi nggo ngencengna sinjang sing nemplok neng boyok
- kemben kemben tradisional dienggo karo mbungkus satugel klambi neng sekitar batang awak, pinggir dilempit lan diamanna, ditaleni karo tambahan tali, ditutupi karo angkin utawa selempang sing luwih cilik neng sekitar weteng.
- jarit jarit yakuwe bahan dawa warnanan latar ireng karo corak batik warna coklat karo motif batik sing beraneka ragam. bahan dadi khasanah batik tradisional indonesia sokane diarani ya jarit. nang waktu mbiyen nyamping utawa jarit sing dienggo biasane berupa batik tulis, tapine nggo waktu kiye rupane ora arang uga dienggo batik cap.
- cunduk jungkat
- selop
Klambi resmi adat jawa tengah arane jawi jangkep lan kebaya. jawi jangkep yakuwe klambi lanang sing terdiri seka pira-pira kelengkapan lan umume dienggo nggo keperluan adat. jawi jangkep terdiri seka atasan berupa klambi beskap karo motif kembang, bawahan berupa bahan jarit sing dililitkan neng boyok, destar berupa blangkon, uga aksesoris liyane berupa keris lan cemila (semek sikil) . berikut kiye yakuwe gambar siji lanang sing nganggo klambi jawi jangkep kuwe. sementara kebaya yakuwe klambi adat wadon jawa sing terdiri seka atasan berupa kebaya, kemben, stagen, bahan tapih pinjung, konde, uga pirang-pirang aksesoris kaya ali-ali, subang, kalung, gelang, uga ilir. jero prakteke, nganggo klambi kiye diatur sa-kayakuwe rupa cocog karo strata sosial si penggunane.
- kebaya kebaya umume digawe seka bahan bahan katun, beludru, sutera brokat,dan nilon sing warnanan cerah kaya putih, abang, kuning, ijo, biru, lan liya-liyane. nggo modele dhewek ana kebaya dawa lan kebaya cendek. kebaya dawa bagian ngingsore tekan dengkul, sementara kebaya cendek bagian ngingsore mung tekan boyok. neng bagian ngarep sekitar dada, ana bahan persegi dawa sing berfungsi dadi penyambung keloro sisine.
- bahan tapih pinjung dadi bawahan kebaya, bahan tapih pinjung utawa bahan sinjang jarit duwe motif batik dienggo karo cara melilitkane neng boyok seka kiwa maring tengen. nggo nguwatna lilitan, dienggo stagen sing dililitkan neng weteng anjog ping pindo-pindo cocog dawa stagene. eben ora katon seka jaba, stagen atane ditutupi karo selendang pelangi warnanan cerah.
Klambi manten adat jawa tengah saliyane klambi resmi, dikenal uga pira-pira klambi manten adat jero budaya jawa tengah. jenis klambi manten dhewek amatlah pirang-pirang tergantung seka acara apa sing lagi diadepi. nggo dingerteni, jero kawinan adat jawa, ana pira-pira upacara sing kudu dilakoni daning sepasang mempelai. upacara kuwe antara liya upacara midodareni, upacara ijab, upacara panggih, lan upacara sawise panggih. jero saben upacara kuwe, manten wajib nganggo pira-pira jenis klambi sing antara liya dadi berikut.
- Upacara midodareni nang upacara midodareni, klambi manten lanang yakuwe klambi jawi jangkep sing terdiri seka klambi atela, sikepan, udeng,sabuk timang, bahan jarit nggo bawahan, keris, lan selop. sementara wanitane nganggo busana sawitan. busana kuwe terdiri seka kebaya lengenan dawa, stagen, lan bahan jarit bercorak batik.
- Upacara ijab waktu upacara ijab, busana sing dienggo manten wadon yakuwe klambi kebaya lan bahan jarit, dene manten lanang nganggo busana basahan. busana basahan manten lanang neng kene terdiri seka dodot tangi tulak, kuluk matak petak, epek karo timang lan cinde, stagen, clana dawa warnanan putih, keris warangka ladrang, lan selop.
- Upacara panggih jero upacara panggih, keloro mempelai nganggo klambi adat jawa tengah arane busana basahan. busana kiye terdiri seka kemben, dodot tangi tulak (kampuh) , selendang sekar cinde abrit (sampur) , lan bahan jarit duwe motif cinde sekar abang. saliyane kuwe, pira-pira perhiasan ya digatolna nang awak manten. nggo lanang, perhiasan kuwe yakuwe kalung ulur, ali-ali, timang/epek, bros, lan buntal, sementara nggo manten wadon yakuwe cunduk mentul, centung, jungkat,kalung, ali-ali, gelang, bros, subang, lan timang.
- Upacara sawise panggih jero upacara sawise panggih, keloro mempelai nganggo busana kanigaran (wadon) lan busana kapangeranan (lanang) . busana kanigara terdiri seka klambi kebaya dadi atasan, bahan jarit, stagen, lan selop. dene busana kapangeranan terdiri seka stagen, kuluk kanigoro, epek timang, bahan jarit, klambi takwo, keris warangka ladrang, lan selop. klambi manten adat jawa tengah akeh ngandung filosofi ngenani kesopanan lan pirang-pirang harapan sing apik nggo keloro mempelai eben langgeng lan bahagia jero ngarungi urip berumah tangga, hal kiye cocog karo adat budaya masyarakat jawa tengah sing kebek karo tata krama lan etika. nganggo bahan batik nang keloro mempelai ya nduweni makna, eben mereka olih urip sing layak lan tentrem. nang umume ciri khas seka klambi manten adat jawa tengah yakuwe busana dodotan utawa kemben karo bahan batik sing biasane langsung neng balutkan nang awak manten wadon tanpa nganggo kebaya luwih-luwih dingin. dene, manten lanang biasa belih nganggo beskap tapine mung clana lan bahan batik. dene aksesori sing biasa dikenakna daning keloro mempelai karo klambi adat jawa tengah pancen duwe kesan megah karo untaian mlati lan pirang-pirang pajangan keemasan. mempelai wadon nganggo gelung tradisional karo sunduk konde jumlahe 9, lan mempelai lanang nylesepna keris sing ya paes roncean mlati nang bagian mburi bahan sing dikenakna.
BAB III PANUTUP
A. Kesimpulan
Klambi adat yakuwe klambi sing nduweni cirikhas tertentu sing didadekna identitas seka siji daerah. ciri kuwe olih berupa warna, motif, bahan, dll. neng indonesia enggal saben wilayah tertentu nduweni klambi adat sing dadi identitas masyarakate. ora terkecuali daerah jawa tengah. lanang: klambi nggo lanang diarani beskap . klambi kiye dipepeki blangkon neng endas, jarit nggo bagian ngingsor lan ditaleni karo stagen, uga dislesepna keris neng bagian mburi. wadon: klambi nggo wadon yakuwe bahan kebaya. jare sejarah kebaya diprecaya asale seka tiongkok atane nyebar nganti maring nusantara. sadurunge taun 1600an kebaya mung dienggo daning keluarga kerajaan. sawise bangsa eropa (landa) mlebu, klambi kebaya dienggo dadi klambi resmi wadon eropa. klambi kebaya biasa dienggo jero kawinan utawa acara sing duwe sifat tradisional liyane. klambi adat jawa tengah perlu terus dilestarikna eben cirikhas masyarakate ora luntur.
B. Saran
Dadi generasi enom dongene kita melu uga nglestarikna klambi adat jawa tengah karo tetep nganggo klambi adat jawa tengah dilingkungan sekola utawane neng acara tertentu umpamane kawinan khususe manten, nggawe acara festival klambi adat jawa tengah sing tujuane nggo merkenalna karo bocah cilik & masyarakat amba ari klambi adat jawa tengah warisan indonesia lan perlu d lestarikna, para desaigner klambi ya bisa nggawe klambi desain klambi adat jawa tengah sing neng modifikasi, eben pelanggane ngarti klambi adat jawa tengah apik nggo neng desain & neng modifikasi sa-kayakuwe rupa.
Kebaya memang menjadi ciri khas pakaian adat jawa khususnya Jawa Tengah. Kebaya memiliki banyak sekali jenis motif dan modelnya. Pada era sekarang ini kebaya digunakan untuk melangsung kan upacara pernikahan atau ritual rakyat tertentu.
Bagaimana? Semoga Informasi yang saya berikan ini dapat bermanfaat. Trimakasih sudah berkunjung ke blog sederhana saya ini. smpaijumpa di artikel selanjutnya.
Post a Comment for "MAKALAH : Busana Adat Jawa dalam Bahasa Jawa"